Để phòng bệnh, chuồng trại chăn nuôi cần được vệ sinh, tiêu độc, khử trùng, tiêu độc thường xuyên. Xung quanh đồng cỏ, chuồng trại cần phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh, thoát nước ở những nơi có nước đọng để hạn chế mầm bệnh có trong tự nhiên … Bệnh tụ huyết trùng xảy ra trên toàn thế giới, nhất là ở vùng nhiệt đới. Đặc biệt ở các vùng nhiệt đới nóng ẩm, nhiệt độ của môi trường là cơ chế kích hoạt quan trọng của phức hợp bệnh. Các biện pháp hóa học giúp ngăn chặn sự bùng phát của dịch bệnh. Bệnh gây ảnh hưởng lớn đến vật nuôi.
Bệnh tụ huyết trùng là do đâu?
Bệnh do vi khuẩn Pasteurella gây ra. Vi khuẩn sống khá lâu và sinh sản trong đất ẩm thiếu ánh sáng, có nhiều muối nitrat và chất hữu cơ. Trong chuồng nuôi súc vật và trên đồng cỏ vi khuẩn sống hàng tháng, có khi hàng năm. Một số trâu, bò bị bệnh thể đường ruột, lúc đầu phân táo bón, sau đó tiêu chảy dữ dội, phân có lẫn máu và niêm mạc ruột. Bụng con vật chướng to do viêm phúc mạc và có tương dịch trong xoang bụng. Lúc sắp chết, con vật nằm liệt, đái ra máu, thở rất khó khăn, có nhiều chấm xuất huyết đỏ sẫm ở các niêm mạc. Bệnh tiến triển 3 – 5 ngày. Tỷ lệ chết 90 – 100%. Nếu bệnh chuyển sang nhiễm trùng máu thì con vật sẽ chết trong 24 – 36 giờ.
Vi khuẩn có sức đề kháng cao
Vi khuẩn có sức đề kháng không cao nên không tồn tại lâu ngoài cơ thể trâu bò; trong đất ẩm và thiếu ánh sáng, đầm lầy, ao bẩn có nhiều chất hữu cơ, trong chuồng trại thường tồn tại 1-3 tháng; dễ bị diệt bằng nước nóng 600C trong 20 phút, ánh sáng mặt trời trong 12 giờ; nước vôi 10%, formol 1%, axit fenic 5% đều diệt được trong thời gian 1-3 phút. Các chất sát trùng thông thường cũng dễ tiêu diệt được vi khuẩn.
Lứa tuổi mắc bệnh tụ huyết trùng: Trong tự nhiên trâu thường mẫn cảm với bệnh hơn bò. Trâu, bò ở mọi lứa tuổi đều bị mắc bệnh. Tuổi hay bị nhất là từ 6 tháng đến 2, 3 năm. Bệnh có thể lây từ trâu, bò sang heo và ngựa. Đường lây bệnh: Bệnh lây chủ yếu do thức ăn bị nhiễm mầm bệnh hoặc qua đường hô hấp; da bị sây sát (nhất là ở nơi mổ thịt gia súc bệnh, bán thịt, da, móng …). Các Stress do tác động của ngoại cảnh như chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng, thời tiết thay đổi….làm giảm sức đề kháng; mất thế cân bằng sinh học thì vi khuẩn có trong cơ thể gia súc trở nên cường độc gây bệnh; hoặc bài thải ra mầm bệnh ra ngoài môi trường gây bệnh cho trâu, bò, gia súc khác.
Những biểu hiện
Thể ác tính: Thể này thường ít gặp. Trâu, bò phát bệnh rất nhanh. Con vật đột nhiên lên cơn sốt cao 41 – 420C và trở nên hung dữ, điên loạn, đập đầu vào tường và chết trong vòng 24 giờ. Bê, nghé 3 – 18 tháng thể hiện triệu chứng thần kinh: Giãy giụa, ngã vật xuống rồi chết, có khi con vật đang ăn bỗng chạy lồng lên, điên loạn, run rẩy, ngã xuống rồi lịm đi.
Thể cấp tính: Xảy ra phổ biến ở trâu, bò. Thời gian ủ bệnh ngắn 1 – 3 ngày, con vật không nhai lại, mệt lả, bứt rứt, sốt cao đột ngột 40 – 420C. Các niêm mạc mắt, mũi đỏ sẫm rồi tái xám. Nước mắt, nước mũi chảy liên tục. Các hạch lâm ba đều sưng, đặc biệt là hạch dưới hầu sưng rất to, làm cho con vật lè lưỡi ra, thở khó khăn, người ta thường gọi là bệnh “trâu, bò hai lưỡi”. Hạch lâm ba trước vai, trước đùi sưng, thủy thũng, làm cho con vật đi lại khó khăn.
Thể mạn tính: Con vật mắc bệnh ở thể cấp tính, nếu không chết, bệnh sẽ chuyển thành mạn tính, vật bệnh thể hiện viêm ruột mạn tính: Lúc tiêu chảy, lúc táo bón, viêm khớp làm cho con vật đi lại khó khăn, viêm phế quản và viêm phổi mạn tính. Bệnh tiến triển trong vài tuần. Con vật có thể khỏi bệnh, các triệu chứng nhẹ dần, nhưng thường con vật gầy rạc và chết do kiệt sức.
Phương pháp phòng tránh hiệu quả
Vệ sinh phòng bệnh: Thường xuyên vệ sinh chuồng trại, định kỳ tẩy uế, tiêu độc khử trùng. Ở bãi chăn thả và quanh khu vực chuồng nuôi cần phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh, thoát nước ở chỗ có vũng nước tù để hạn chế sự tồn tại của mầm bệnh trong tự nhiên. Tăng cường sức đề kháng cho con vật bằng cách vệ sinh thức ăn, nước uống, ăn, uống đủ, chăm sóc sử dụng và khai thác hợp lý. Phòng bệnh bằng vaccine: Tiêm vaccine tụ huyết trùng, liều lượng và cách dùng theo khuyến cáo của nhà sản xuất; Thông thường 6 tháng tiêm nhắc lại 1 lần.
Giải pháp chữa bệnh hiệu quả
Dùng kháng sinh để điều trị bệnh: Có thể dùng 1 trong các loại kháng sinh sau đây: Ceftiofur; Streptomycin, Kanamycin; Ampi – kana, Oxytetracyclin, Gentamicin, Linco – specto. Tiêm bắp cho con vật ốm và tiêm cho toàn đàn. Liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất ghi trên bao bì và tiêm liên tục 3 ngày .
Dùng thuốc trợ sức, trợ lực: Ngoài việc dùng kháng sinh cần tiêm cho con vật các thuốc trợ tim, trợ sức như: Long não nước, hoặc Cafeinnatribenzoat 20% cùng với thuốc giảm sốt (Analgin C, hoặc Para C) và Vitamin B1, Vitamin C. Tiêm bắp, liều lượng theo chỉ dẫn trên bao bì sản phẩm.
Chú ý: Trong những trường hợp cần thiết có thể truyền dịch (dung dịch đường Glucose 10 – 20% với liều lượng 500 – 1.000 ml/con/ngày). Tiêm truyền chậm vào tĩnh mạch. Tăng cường chăm sóc nuôi dưỡng để vật nuôi nhanh bình phục.
Để xem được nhiều thông tin hay và hữu ích về phương pháp phòng bệnh cho vật nuôi hãy tham khảo tại rscheman.com nhé!
