Chăn nuôi gà thịt an toàn sinh học là việc áp dụng đồng bộ, công nghệ và các biện pháp quản lý nhằm ngăn chặn gia cầm tiếp xúc với mầm bệnh, đảm bảo gia cầm khỏe mạnh, sạch bệnh. Đàn gia cầm của họ bị nhiễm căn bệnh nguy hiểm nhất là cúm H5N1. Vì vậy, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Báo Nông nghiệp Việt Nam đã phối hợp tổ chức diễn đàn khuyến nông, thu hút sự quan tâm của hơn 160 nhà khoa học, nhà quản lý và nông dân các tỉnh phía Bắc.
Các nguyên tắc chăn nuôi gà an toàn sinh học
Nguyên tắc cơ bản trong thực hành chăn nuôi gia cầm an toàn sinh học là đàn gia cầm phải được nuôi trong một môi trường được bảo vệ, được chăm sóc tốt và tất cả mọi sự di chuyển ra vào trại, giữa các khu vực trong trại đều phải được kiểm soát. Vị trí xây dựng chuồng trại gia cầm an toàn phải xa khu dân cư, bệnh viện, trường học, chợ… tránh xây trại ở những nơi gần sông, suối, kênh mương, đảm bảo có nước sạch thường xuyên.
Theo TS Lê Việt Anh – Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, có một loạt các biện pháp thực hành nuôi gia cầm an toàn sinh học:
– Nuôi khép kín với từng trại (trong mỗi trại chỉ có một giống gia cầm và cùng độ tuổi. Đối với gia cầm giống nên có các khu vực nuôi dành cho các lứa tuổi khác nhau);
– Kiểm soát dịch bệnh theo từng khu vực trong trại. Sử dụng con giống an toàn.
– Nuôi cách ly gia cầm mới nhập trại (trong trường hợp nuôi nhiều đàn, nhiều lứa).
– Phòng bệnh bằng vắc xin. Xét nghiệm định kỳ, giám sát sự lưu hành các loại mầm bệnh.
– Vệ sinh, tiêu độc khử trùng chuồng trại trong thời gian nuôi và sau mỗi đợt nuôi.
– Xử lý chất thải (bằng bigogas hoặc ủ), tiêu hủy gia cầm ốm, chết. Kiểm soát chặt chẽ sự di chuyển ra vào trại.
– Chống sự xâm nhập của động vật bên ngoài.
Cuộc thảo luận
Diễn đàn trở nên sôi nổi ở phần hỏi đáp trực tiếp giữa nông dân và các nhà khoa học về nuôi gà an toàn sinh học. Chị Hoàng Thị Ngọc Kiều ở Nam Sách (Hải Dương) hỏi về bệnh viêm đường hô hấp trên gà và được PGS Phạm Sỹ Lăng trả lời: “Biện pháp phòng bệnh bằng tiêm phòng và tiêm nhắc lại là cần thiết. Quan trọng hơn phải vệ sinh định kỳ trong chuồng trại vì viêm đường hô hấp còn gọi là bệnh do ô nhiễm. Điều trị mà không có những biện pháp vệ sinh an toàn kèm theo bệnh vẫn tái phát đặc biệt trong giai đoạn chuyển mùa”.
Chị Nguyễn Thị Uyển ở Tiên Lãng (Hải Phòng) băn khoăn về chuyện H5N1 lây sang người theo cơ chế nào, tại sao có người tiếp xúc trực tiếp với gà bệnh lại không bị và ngược lại. Câu hỏi trên được TS Nguyễn Tiến Dũng giải đáp: “Có người tiếp xúc với gà cúm mà không phát bệnh nhưng kiểm tra máu vẫn thấy kháng thể đối với loại virus này. Kiểm tra máu những người nuôi gà ở Thái Bình phát hiện khoảng 20% có kháng thể. Còn trường hợp một bệnh nhân nhiễm H5N1 ở nước ngoài, lúc đầu không tìm thấy nguyên nhân lây do anh ta không ăn thịt gia cầm cũng không có tiếp xúc với gia cầm nhưng tìm hiểu kỹ mới biết vườn nhà người này có nhiều chim hoang cư trú”.
Những thắc mắc đối với an toàn sinh học
Vấn đề đất đai
Một nông dân hỏi về tình trạng đại đa số bà con nuôi 100-1.000 gia cầm, nuôi trong khu dân cư vậy biện pháp nào để đạt được an toàn sinh học? TS Nguyễn Tiến Dũng trả lời: “Cứ nuôi gà cạnh khu dân cư rất nguy hiểm nhưng chuyển đi đâu lại rất khó. Đây là quá trình dài và không dễ dàng vì nó phụ thuộc vào đất đai, quy hoạch và nhiều vấn đề phức tạp khác”.
Vấn đề về thức ăn và thuốc đảm bảo an toàn sinh học
Một chủ trại gia cầm khác lại quan tâm đến sử dụng thức ăn như thế nào; để đảm bảo an toàn sinh học. Và được ông Hoàng Văn Lộc hướng dẫn: “Bà con cần quan tâm đến chất lượng thức ăn vì thức ăn chiếm thành phần lớn trong cấu thành giá sản phẩm. Thức ăn cần không bị mốc, mọt, mở bao bì thức ăn phải có vị thơm đặc trưng; và không có màu sắc bất thường. Tốt nhất bà con chọn những hãng có uy tín”.
Có ý kiến lại muốn hỏi chi tiết về giá thành cho công thức sử dụng thuốc; trong nuôi gà an toàn sinh học của Công ty thuốc thú y Minh Dũng. Và được đại diện của đơn vị này trả lời: “Nuôi 100 con gà thịt dùng thuốc thông thường mất khoảng 200.000 đồng. Nhưng nuôi công thức và dùng thuốc của Công ty hết 300-350.000 đồng nên nhiều bà con băn khoăn. Tuy nhiên, nếu xét kỹ thì nuôi gà dùng công thức thuốc của Công ty rút ngắn được thời gian nuôi từ 5-7 ngày. Giảm tỷ lệ chết, giảm ô nhiễm chuồng trại. Vì đó là thuốc thảo dược và thực phẩm ra đảm bảo sạch, an toàn”…
Thời gian của cuộc diễn đàn hạn chế nhưng sự quan tâm; và những ý kiến của những người chăn nuôi vẫn không dứt khiến cho nó lại kéo dài thêm trong sự sôi nổi…
Hiệu quả từ chăn nuôi gà thịt an toàn sinh học
Với mục tiêu hướng tới bảo đảm phúc lợi động vật, chất lượng sản phẩm, bảo vệ môi trường… Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh đã thực hiện một số dự án; mô hình về chăn nuôi gà thịt an toàn sinh học đã mang lại hiệu quả thiết thực.
Thành công lớn nhất khi các hộ dân thực hiện Dự án này là giảm được dịch bệnh; và chi phí đầu tư chăn nuôi đàn gà. Ông Lê Đắc Vinh, Chi cục Trưởng Chi cục Thú y và Chăn nuôi tỉnh cho biết; các hộ dân tham gia Dự án đều khẳng định là giảm chi phí vắc xin. Giảm được bệnh trên đàn gà; do giữ được môi trường thông thoáng nhờ dọn vệ sinh đúng cách và cách ly tốt với bên ngoài. Kiểm soát được bệnh đầu đen, cầu trùng, tiêu chảy trên đàn gà. Trước đây, mỗi lứa gà, cứ 1.000 còn thì chi phí đầu tư hết khoảng 10 triệu đồng tiền thuốc. Thì nay đã giảm được 30% chi phí.
