Bệnh phó thương hàn ở vịt (Salmonellosis) là một căn bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Sallmonella gây ra, vịt ở mọi lứa tuổi đều có thể dễ dàng mắc bệnh. Tuy nhiên, triệu chứng lâm sàng thường chỉ thấy ở vịt con dưới 3 tuần tuổi, bệnh thường ở thể mãn tính ở vịt già. Mầm bệnh xâm nhập chủ yếu qua thức ăn, nước uống hoặc truyền từ mẹ sang con qua trứng. Bệnh làm giảm tỷ lệ nở, vịt con chết cao 70 – 80% và giảm tăng trọng, tăng mẫn cảm với các bệnh khác ở những con sống sót, đồng thời cũng là nguyên nhân lây nhiễm virus. Vi khuẩn salmonella trong các thực phẩm, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Đặc điểm bệnh phó thương hàn trên vịt
Bệnh thường xảy ra ở vịt con giai đoạn 3 đến 15 ngày tuổi cả vịt lớn và vịt đẻ. Vịt đẻ nhiễm bệnh, vi khuẩn nhiễm vào trong trứng, khi vịt nở đã bị nhiễm trùng. Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua thức ăn, nước uống và khi điều kiện ngoại cảnh bất lợi làm cho vịt yếu và bệnh phát ra.
>>> Tham khảo thêm chuyên mục các bệnh ở gia cầm tại đây.
Phương thức lây truyền
– Truyền lây từ mẹ sang trứng( khi vịt mẹ đã mang mầm bệnh), mầm bệnh nhiễm từ máu vào buồng trứng. Nếu trứng đem ấp, mầm bệnh nhiễm vào phôi, gây chết phôi(vịt sát), sưng rốn, tiêu chảy ngay trong 1-4 ngày tuổi.
– Lây qua vỏ trứng: Do vi khuẩn có sẵn ở môi trường, ở ổ đẻ nhiễm vào vỏ trứng. Từ vỏ trứng vi khuẩn sẽ xâm nhập qua lớp vỏ vào trong trứng( vì vi khuẩn có long roi và có thể di động được), vi khuẩn phát triển trong phôi gây chết phôi(nếu nhiễm nặng). Hoặc vịt nở ra bị bệnh ngay.
– Truyền lây qua thức ăn, nước uống: Đặc biệt thức ăn là bột cá, tép khô, khi phơi để nhiễm mầm bệnh từ môi trường đất, bụi cát.
Các triệu chứng cơ bản
– Vịt ủ rũ, mắt bị nhem, xệ cánh, ít vận động.
– Tiêu chảy phân loãng xanh lá cây, lẫn bọt khí.
– Một số con bị bại chân, viêm phổi thở khò khè.
Thông tin về bệnh tích
– Gan sưng, lấm tấm những nốt vàng trắng.
– Túi mật sưng, niêm mạc dạ dày tuyến (cuống mề) sưng, phủ lớp chất nhầy.
– Ruột sưng, xuất huyết, đôi khi bị loét.
– Vịt đẻ thường ở thể mãn tính, xác gầy ốm, buồng trứng xuất huyết đỏ, trứng non biến dạng.
Chẩn đoán bệnh
– Dựa trên triệu chứng lâm sang và bệnh tích.
– Lấy bệnh phẩm xét nghiệm và phân lập vi khuẩn( Lưu ý: Nếu bệnh phẩm lấy từ ruột hay trong các tổ chức đã bị phân huỷ thì không đủ cơ sở để chẩn đoán kết luận.).
– Phân biệt với một số bệnh có triệu chứng lâm sang giống Salmonella như:
- E.Coli cũng phân trắng, tiêu chảy và chết nhanh ở vịt con, nhưng có triệu chứng thần kinh rõ(quay quay đầu).
- Thiếu vitamin đặc biệt là vitamin A cũng tiêu chảy nhưng chết ít và không sưng lách, gan.
- Viêm gan vịt: Bệnh tích chủ yếu ở gan( xuất huyết), không có ở ruột.
Cách phòng và trị bệnh hiệu quả
– Chuồng trại khô, sạch, ấm, thoáng.
– Vịt con trên 7 ngày mới tập cho ăn mồi.
– Điều trị:
- Trộn một số loại kháng sinh cho vịt ăn hoặc uống từ 3 – 5 ngày liên tục sau khi mua về và lập lại sau 7 ngày. Các thuốc kháng sinh dùng phòng và trị bệnh có chứa NEOMYCIN, COLISTIN; FLUMEQUINE ;…và kèm theo thuốc bồi dưỡng VITAMINE, ELECTROLYTE, men tiêu hóa.
- Sử dụng thuốc cần tuân thủ theo thời gian và khối lượng vịt qui định. Thí dụ khi điều trị chích đối với vịt lớn hoặc cho uống đối với vịt con bị bệnh phó thương hàn tham khảo thực hiện phương pháp sử dụng: MD ANTIBIOTIC 1ml + MD BETA 1ml + MD DOC SONE MOST 1ml / 10kg vịt hoặc 20-30 vịt con.. Đồng thời pha nước cho uống, ngày 2 lần x 3-5 ngày: MD BIOVET 1ml + MD ELECTROLYTES 3g + MD FLUM 20 % 1 ml / 5 – 10 kg vịt.
